26 Aralık 2007
| Akif YILMAZ
·
Altın
arama hırsının doruğa çıktığı yıllar. Bol pantolonu, melon şapkası ve
bastonuyla, Chaplin’ in komedi ve trajedi öğelerini harika sergilediği bir yer;
Alaska
·
Askerlerin
kurtlu etleri yemeye zorlandığı – Potemkin Savaş Gemisinde meydana gelen
isyanın sonucunda, bu gemiyi karşılamaya gelenlerin merdivenlerde katliama
uğradığı bir yer; Odessa
İşçilerin
labirente benzeyen kötü yeraltı mahallelerinde yaşadığı, yöneten kesimin ise
yerin üstündeki bahçelerde gününü gün ettiği bir yer ya da o gün için akla
hayale gelmeyecek ölçüde ileriyi gören tasarımlarıyla, heyacan verici bir yer;
Metropolis (Metropolis)…
Kanadalı bir
adamın dairesinde bir genç kızın öldürülmesiyle, kendisini bir cinayet ve
casusluk olayının içinde bulduğu bir yer; Londra (The 39 Steps – 39 Basamak)…
Güzel bir o
kadar da hafifmeşrep bir kadının aşkı uğruna yavaş yavaş tükendiği bir yer;
Paris (Camille – Kamelyalı Kadın)…
‘Bir gün kendi
toprağımda saklanacağım hiç aklıma gelmezdi’ denilen bir yer; Oklahama /
İşçilerin çok düşük ücret karşılığında ezildiği, sefalet içinde yaşadığı bir
yer; Kaliforniya (The Grapes of Wrath – Gazap Üzümleri)…
Özel dedektif
Sam Spade’ nin kendisini – 16. Y.Y. kalma – bir heykelciğin peşinde bulduğu bir
yer ya da sürekli yalan söyleyen bir kadının karanlık dünyasını aydınlatmaya
çalıştığı bir yer; San Fransisco (The Maltese Falcon – Malta
”Play ıt again
Sam” efsanesinin doğduğu yer ya da beyazperdenin en büyük aşıklarından Rick ve
Ilsa’ nın eski günlere döndükleri yer; Kazablanka (Casablanca
Gerçeküstü bir
şiir dünyasının sergilendiği, Baptiste ve Grance’ nin umutsuz aşklarının
tiyatral bir şekilde anlatıldığı yer; Paris (Les Enfants du Paradis – Cennetin
Çocukları)…
İşgaller
sonucunda özgürlüklerin kısıtlandığı bir yer, ya da kanalizasyonlarında müthiş
bir kovalamacanın yaşandığı yer; Viyana (The Third Man – Üçüncü Adam)…
Evli çocuklarını
ziyarete giden yaşlı bir çiftin, çocuklarından beklediği ilgiyi bulamadıkları
bir yer; Tokyo (Tokyo
İşsiz güçsüz ve
kurallarla başı dertte olan bir adamın araba çaldığı yer; Marsilya / Amerikalı
sevgilisi Patricia ile sokaklarında aylak aylak dolaştığı bir yer; Paris (A
Bout de Souffle – Serseri Aşıklar)…
Yazar olma
hayalleri kuran, fakat çevrasindeki olumsuzluklara gözü kapalı olan bir adamın
oradan oraya sürüklendiği bir yer; Roma (La Dolce Vita – Tatlı Hayat)…
Eşler arasındaki
iletişimsizliğin iyice su yüzüne çıktığı bir anda, eski günlere özlem duyan kadının
gittiği yer; Milano (La Notte – Gece)…
İngiliz casus Lawrence
Taşı toprağı
altın denilip büyük ümitlerle göçülen bir yer, ya da kent yaşamına ayak
uyduramayan bir ailenin mahvına sebep olan bir yer; İstanbul (Gurbet Kuşları)…
Arayış içindeki
bir adamın gece klübünde komedyenlik yaptığı yer; Detroit
Talihsiz Sally
ve aşkı Brian’ ın başına gelen olayların anlatıldığı yer, ya da Sally’ nin
şarkı söylediği Kit – Kat kabaresi çevresinde gelişen olayların anlatıldığı
yer; Berlin
Bir yönetmenin
(Fellininin) çocukluk ve yeniyetmelik yılları anılarının anlatıldığı yer, ya da
‘bir kadın istiyorum’ diye bağıran dedenin yaşadığı yer; Rimini (Amarcord –
Hatırlıyorum)…
Sokaklarında
‘ben tanrının yalnız adamıyım’ sözlerinin yankılandığı yer ya da sendika gibi
soğuk kadınların dolaştığı yer; New
York
Nazi vahşetine
karşı tiyatrosunu açık tutmak isteyen bir kadının, bir grup tiyatro tutkunu
insan ile büyük bir mücadeleye giriştiği yer; Paris (Le Dernier Metro – Son
Metro)…
Kurduğu çiftlik
uğruna büyük mücadele veren bir kadının yaşadığı yer, ya da serüvenci bir adama
aşık olan bir kadının yaşadığı yer; Nairobi
Bir grup
Amerikalı askerin keskin nişancı tarafından çok zor duruma düşürüldüğü yer, ya
da boş evleri ile harabeyi andıran bir yer; Hue
Duyarlı bir
fahişe ile işine aşırı düşkün bir adamın ‘Külkedisi’ masalına dönüşen
aşklarının filizlendiği yer; Los
Angeles
İnsan oğlunun
çok zor şartlarda bile iyilik yapabileceğine inanan bir adamın, fabrikasında
yüzlerce Yahudiyi kurtardığı yer; Auschwitz
(Schindler’ s List – Schindler’ in Listesi)…
Sıradan bir
otobüs şoförünün Nikaragualı bir kadına aşık olduğu yer, ya da ‘buranın en
sevdiğim yanı sürekli değişmesi’ dediği yer; Glasgow
Bir kadının
gitmek için uğruna onca şeye katlandığı yer; Kandahar
(Safar e Ghandehar – Kandahar
Muzo’ nun
sokaklarında ‘darı var darı, dişleri sarı sarı, hamama girdi koca karı’
tekerlemesiyle mısır sattığı yer, ya da ‘Kovboylar, Kızılderililer; Tarzan
vahşi ormanlarda, hepsi sadece 2 kuruşa burada’ diyerek film oynattığı yer; Adana
Geceleri
pavyonda klarnet çalan bir adamın yaşadığı yer, ya da geçim sıkıntısından
caddelerde çakmak gazı doldurduğu yer; Ankara
Çömez bir
üçkağıtçının işinin ehli bir üçkağıtçının yanında pişerek, düzenbazlığın
alasını yaptığı yer; Chicago (The Sting)…
Oğlu ölen bir
kadının üzüntüsünden kahrolduğu yer; Madrid /
Oğlunun – tanışmak isteyipte tanışamadığı – babasını bulmak ve ona bazı şeyleri
söylemek için gittiği yer; Barcelona
İşsizlik
vurgununu yemiş bir grup adamın Rico’ nun barında toplanarak, geçmişte
yaşadıkları bazı şeyleri anlattıkları yer, ya da bu adamlardan birisi olan
Jose’ nin karısını kaybetme korkusunu yaşadığı yer; Vigo
Hasta olan
babasının çağrısına, gidip gitmemekte tereddüt eden
adamın yaşadığı yer; Londra / Babasıyla konuşmadığı halde, onun son anlarını en
iyi şekilde yaşaması için gereken tüm şeyleri yaptığı yer; Montreal
Hayatında sadece
piyanosu olan adamın yaşadığı yer, ya da siyasi suçlu kocasının acısı ile
yaşayan bir kadının, piyanosu ile yaşayan adamla farklı alanlara açıldığı yer;
Roma (Besieged)…
Devrim yapmaya
giden tanklar kırmızı ışıkta durduğunda ‘Devrim kırmızı ışıkta durur mu?
sorusunun sorulduğu yer, ya da yıllarca zulüm içinde 3 F ile yönetilen ülkenin
başkenti; Lizbon (Capitães de Abril)…
Birbirine aşık
veremli çiftin gittiği yer, ya da sinema aşkı ile dolu bir adamın, sinemaya
adım attığı yer; Nice (‘Vigo
Hayattaki her
şeyi çocukları olan, onlar için her türlü fedakarlığa sonuna kadar razı olan
kadının yaşadığı yer, ya da ‘Maya’ nın şarkıcı olmaktan vazgeçip ailesine
döndüğü yer; Hayfa (‘Knafayim Shvurot’ – Kırık Kanatlar)…
Bir düğün
etrafındaki değişik karakterlerin öykülerinin anlatıldığı yer; Yeni Delhi
(Monsoon Wedding – Muson Düğünü)…
Bir kadın ve bir
adamın casusluk macerası içinde, aşkı buldukları yer; Rio
(‘Notorious’ – (Aşktan da Üstün)…
Thatcher
İngilteresinde, farklı kültürden insanların yaşadığı yer, ya da ön plandaki aşk
öyküsünün arkasında, bazı kavramların sorgulandığı yer; Londra (My Beautiful
Laundrette – Benim Güzel Çamaşırhanem)…
Birlikte (komün
hayatı) yaşayan bir grup insanın farklı bir tarzda anlatıldığı yer, ya da eve
gelen davetsiz misafirler ile ortalığın daha da şenlendiği yer; Stockholm
Arayış içindeki
bir kadın ve erkeğin turneye geldikleri yer, ya da karmaşık ilişkilerin tekrar
yoluna girdiği yer; Paris
Yoğun trafiğinde
küçük bir kızın çaresizce kaldığı yer, ya da film ekibine kızan küçük kızın
‘daha fazla oynamak istemiyorum’ dediği yer; Tahran (‘Ayneh’ / Ayna)…
Tesadüflerle
dolu bir aşkın başladığı yer; Madrid
Sokak
çocuklarının hayatının büyük bir sadelikle anlatıldığı, bunun son derece etkileyici
bir biçimde yansıtıldığı yer; Bombay
Pavyonlarında
‘senin yüzünden bitmiyor derdim’ şarkısının çalındığı şehir, ya da Halil’in
Sabiha’ya aşık olduğu şehir; İstanbul (‘Vesikalı Yarim’)…
‘Tabutlar neden
burda’ sorusuna, ‘ölülerin yüzdüğü tek şehir burası’ cevabının verildiği bir
yer; Buenos Aires
(*) Başlık, bir
Feridun Düzağaç şarkısıdır.
